Jak wspierać dziecięcą inteligencję językową?
Dla inteligencji językowej charakterystyczne jest to, że zarówno jej rozwój, jak i wzmacnianie może się odbywać w każdym wieku. Dla dzieci charakterystyczne jest to, że umiejętności tego rodzaju są przez nie przyswajane najlepiej do szóstego roku życia, ważny w ich rozwoju jest jednak również okres od 9 do 13 roku życia, właśnie wtedy poznają bowiem pojęcia abstrakcyjne, typowe dla konkretnych dziedzin wiedzy.
Nauka dziecka odbywa się przede wszystkim poprzez słuchanie i mówienie, a potem również poprzez czytanie i pisanie. Jej powodzenie ma też duży związek z procesem uspołecznienia i sprawia, że dziecko nawiązuje kontakty z innymi ludźmi nie tylko szybciej, ale i z większą łatwością. Sama inteligencja językowa rozwija się w oparciu o trzy zasady – bodźce, łączenie tego, co nowe z tym, co jest już znane oraz zadawanie pytań.
Bodźce
Bodźce to element niezbędny w okresie rozwoju dziecka. Wyczucie języka rozwija się przede wszystkim wówczas, gdy używa się go, słucha się słów, widzi się słowa, a potem również czyta się je i pisze. Wszystko to ma miejsce jako następstwo interakcji dziecka tak z innymi dziećmi, jak i z dorosłymi znajdującymi się w jego otoczeniu. Już choćby dlatego dziecko powinno mieć nie tylko sam kontakt, ale i możliwość rozmawiania z nimi. Wiąże się to z koniecznością umożliwienia mu wypowiedzenia się do końca nawet, jeśli wypowiedź jest długa i sprawia wrażenie chaotycznej. Zaleca się też stworzenie mu okazji do podejmowania prób pisarskich.
Połączenie nowego i tego, co jest już znane
Łączenie nowego z tym, co już znane zakłada zachęcanie dziecka do rozmów na temat jego zainteresowań, a następnie również rozwijanie ich poprzez czytanie mu książek, rozmowy oraz pokazywanie stron www.
Zadawanie pytań
Zadawanie pytań to umiejętność, która musi być opanowana przez samego dorosłego, sama ich konstrukcja powinna bowiem sprawdzać, czy dziecko rzeczywiście rozumie informacje, które są mu przekazywane. Jeśli więc rodzic i dziecko wspólnie czytają bajkę, warto zachęcać malucha do wyciągania wniosków, a nawet do proponowania alternatywnego zakończenia. Jeśli pytania są stawiane we właściwy sposób charakteryzują się i tym, że prowokują do dłuższych wypowiedzi, a tym samym skłaniają do rozwijania zasobów językowych. Ważne jest przy tym nie tylko pozwolenie dziecku na zadawanie pytań, ale i udzielanie na nie wyczerpujących odpowiedzi.
Jeśli dziecko zadaje pytanie, jest to najlepszy dowód na to, że zastanawia się nad problemem, a jednocześnie, uczestniczy w procesie uczenia się i zapamiętywania. Dzieci pytają zresztą tym chętniej, im bardziej zaangażowany w udzielanie odpowiedzi jest rozmówca. W rozwoju inteligencji emocjonalnej kluczowe znaczenie ma opanowanie nie jednego, ale dwóch języków: receptywnego i ekspresywnego. Język receptywny bazuje na zrozumieniu komunikatów słownych i umiejętności doszukiwania się w nich sensu. Z kolei język ekspresywny to sam sposób, w jaki myśli są przekształcane w słowa, w zdania, komunikaty i dłuższe wypowiedzi. Tu zasada wydaje się dość prosta, im bowiem więcej mówimy do dziecka, czytamy mu lub śpiewamy, tym większy jest zasób słów, jakie przyswaja.
Zawsze warto też stwarzać okazję do dyskutowania, choć same tematy mogą mieć różną wagę. Dziecko powinno być też zachęcone do opowiadania i opisywania swoich wrażeń i uczuć nawet, jeśli dostrzegamy, że ma z tym trudności. Ważny jest też sam sposób mówienia do niego – powoli, wyraźnie i w prosty, dostosowany do jego wieku sposób.
Percepcja i jej znaczenie
Jeśli zależy nam na rozwijaniu dziecięcego zasobu słownictwa, dobrym pomysłem może okazać się zachęcanie maluchów do wykonywania rysunków oraz oglądania kolorowych czasopism. Warto też pamiętać o tym, że choć maluchy opowiadają niestworzone historie, nie powinno się tłumić tego zwyczaju, rozwija to bowiem wyobraźnię malucha. Ta może okazać się nieocenionym atutem, nie tylko poszerza bowiem horyzonty i rozwija kreatywność, ale również wspomaga rozwój dziecka. Jest też źródłem coraz to nowych pomysłów, a więc wspiera twórcze myślenie. Warto za to pracować z dzieckiem nad rozwijaniem umiejętności streszczania. Oczywiście zarówno dorosły, jak i dziecko niejednokrotnie potrzebuje czasu do namysłu, musi bowiem zastanowić się nad tym, co właściwie pragnie nam przekazać. Warto o tym pamiętać podczas rozmów pozostawiając mu czas, który przeznaczy na myślenie. Nie powinno się go pospieszać, niewskazane jest też uprzedzanie tego, co maluch chce powiedzieć. Warto też pamiętać o tym, że kilkugodzinne oglądanie telewizji może być szkodliwe, a hałas z głośnika potrafi opóźnić tempo, w jakim rozwija się mowa.
Komentarze (0)